D14 Ryan Parteka

Málverkið er mynd af bráðnandi snjó og undan honum kemur í ljós leðja á botni svarts skógar með víðáttumikla grámósku skýjaðs himins í bakgrunninum. Á milli tveggja kolbrunninna og kræklóttra trjáa, sést í mölbrotnar leifar þriggja bogadreginna glugga og hvelfingu sem gnæfir yfir því sem eitt sinn var kór í kirkju. Á víð og dreif í mýrarrökum skógarjarðveginum eru brotnir krossar og legsteinar, og í fjarskanum, mannverur í svörtum kuflum sem standa saman tvær og tvær í röð og færast í átt að rústum framhliðar kirkjunnar.

Málverk þetta, sem nú er horfið, er eftir þjóðverjann Caspar David Friedrich, þekktan 19. aldar málara rómantískra landslagsverka.

Ryan Parteka (f.1975) hóf að fást við innsetningar og myndlist með blandaðri tækni fyrir nærri áratug og hafa óreiða og regla einkennt hugmyndafræðina að baki verka hans frá upphafi. Innsetningar hans virðast kaldar og óárennilegar en undir tærri ásýnd kemur hann gjarnan fyrir einhverju óreiðukenndu. Ryan kemur skipulagi á óreiðuna með tölfræðilegum mynstrum sem framkallast í dansi birtu og myrkurs gegnum sérhannaðar rafrásir. Hann samstillir hin véldrifnu tæki sem keyra einingarnar áfram og hlutina sem stjórna ljósinu og/eða hljóðinu, og umbreyta umhverfinu í nokkurs konar óreiðu með því að færa það að mörkum þess að það falli saman – að mörkum fagurfræðilegrar óreiðu.

Í Þúsund ár, dagur ei meir (fyrir Caspar David Friedrich) tengir Ryan tíma og rúm saman við fortíð, nútíð og framtíð. Innsetningin stjórnast af tölvuútreikningum á birtu og myrkri í Reykjavík næstu þúsund árin. Þrír bogadregnir gluggar fyllast og tæmast af blóði sem er dælt er upp með tækjum sem slá í takt við tilbúna sólarupprás og sólarlag. Á meðan ljós flæðir inn í rýmið og staldrar við í mislangan tíma, gleypir myrkrið herbergið á svipaðan hátt. Athöfnin er gædd lágstemmdu hljóði úr rafmagnsgítar og málmhljóðfæri sem innleiðir ákveðinn takt í verkið meðfram hinu hátíðlega upphafi og endi daganna.

Ryan Parteka hefur búið og starfað í Reykjavík frá árinu 2005. Hann lauk mastersprófi frá Rijksakademie van Beeldende Kunsten í Amsterdam árið 2005 eftir að hafa stundað framhaldsnám í rannsóknum á tímaháðri myndlist við Utrecht listaháskólann í Hollandi.